खालीलपैकी सर्वात कठीण पदार्थ कोणता आहे?

योग्य उत्तर हिरा आहे.

Key Points

• हिरा हा पृथ्वीवरील सर्वात कठीण पदार्थ आहे.
• त्यात चार सहसंयोजक बंध असलेले कार्बन अणू असतात (चार संयुजा इलेक्ट्रॉन चार इतर कार्बन अणूंशी जोडलेले असतात).
• हिरा हा कार्बनचा सर्वात शुद्ध प्रकार आहे.
• हा अधातू आहे जो प्रकाश प्रतिबिंबित करतो.
• हा उष्णता आणि विजेचा दुर्वाहक (विसंवाहक) आहे.
• याचा उपयोग काच कापण्याच्या व खडकाला छिद्र पाडण्याच्या उपकरणांत होतो.
• हिऱ्याची घनता उच्च असते आणि उच्च अपवर्तक निर्देशांक 2.415 आहे.

Important Points

• अपरूपे
  • समान रासायनिक गुणधर्म असलेल्या परंतु भिन्न भौतिक गुणधर्म असलेल्या पदार्थांना अपरूपे म्हणतात.
  • कार्बनचे काही अपरूपे खालीलप्रमाणे आहेत
    • हिरा
    • ग्रॅफाइट
    • बकमिंस्टरफुलरेन
    • कोळसा

Additional Information

• बकमिनस्टर फुलरिन
  • हे कार्बनचे स्फटिकी स्वरूप आहे.
  • यास अमेरिकन वास्तुविशारद बकमिनस्टर फुलर यांच्या नावावरून हे नाव देण्यात आले.
  • यात 60 कार्बन अणूंचा समावेश असतो आणि गोल घुमटासारखा गोलाकार रेणू तयार होतो.
  • 'बकमिनस्टर फुलरिन' चे सूत्र C₆₀ आहे.
• ग्रॅफाइट
  • हे रासायनिकदृष्ट्या हिऱ्यापेक्षा अधिक अभिक्रियाशील आहे.
  • हे उष्णता आणि विजेचे सुवाहक (दुर्वाहक) आहे.
  • ग्रॅफाइटची षटकोनी रचना असते जी कमकुवत वँडर वालच्या बलाने धारित केली आहे.
  • उपयोग:
    • हे भट्टीत इलेक्ट्रोड म्हणून वापरले जाते.
    • आण्विक अणुभट्टीमध्ये, ग्रॅफाइटचा वापर नियंत्रक म्हणून केला जातो.
    • हे पोलाद उत्पादन उद्योगात क्षपणकारी कारक म्हणून मदत करते.
• लोह
  • आवर्त सारणीच्या गट 8 मध्ये लोह हा धातू स्थित आहे.
  • लोह हे निकेल आणि क्रोमियमसह स्टेनलेस स्टील तयार करते.
  • घडीव लोखंडाला सर्वात शुद्ध लोह म्हणून ओळखले जाते.
  • 2021 मध्ये, कर्नाटक हे भारतातील लोहखनिजाचे सर्वात मोठे उत्पादक बनले आहे.