భారతదేశంలో నీలిమందు సాగు 20వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో తగ్గింది కారణం______?

This question was previously asked in
UPSC Civil Services Exam (Prelims) GS Official Paper-I (Held On: 2020)
View all UPSC Civil Services Papers >
  1. నాటేవారు అణచివేత ప్రవర్తనకు రైతు ప్రతిఘటన
  2. కొత్త ఆవిష్కరణల కారణంగా ప్రపంచ మార్కెట్‌లో దాని లాభదాయకత లేదు
  3. నీలిమందు సాగుపై జాతీయ నాయకుల వ్యతిరేకత
  4. మొక్కల పెంపకందారులపై ప్రభుత్వ నియంత్రణ

Answer (Detailed Solution Below)

Option 2 : కొత్త ఆవిష్కరణల కారణంగా ప్రపంచ మార్కెట్‌లో దాని లాభదాయకత లేదు
Free
Revise Complete Modern History in Minutes
34.4 K Users
10 Questions 20 Marks 12 Mins

Detailed Solution

Download Solution PDF

కొత్త ఆవిష్కరణల కారణంగా ప్రపంచ మార్కెట్‌లో దాని లాభదాయకత సరైన సమాధానం.

ప్రధానాంశాలు

  • వాణిజ్య వస్తువుగా దాని అధిక విలువ కారణంగా ఇండిగోను తరచుగా బ్లూ గోల్డ్ అని పిలుస్తారు. ఇది బట్టలకు నీలం రంగును ఇస్తుంది.
  • బ్రిటన్‌లో పారిశ్రామికీకరణ సమయంలో ఇండిగోకు డిమాండ్ గణనీయంగా పెరిగింది మరియు దాని ఉత్పత్తి కూడా పెరిగింది.
  • భారతదేశంలోని నేల నీలిమందు సాగుకు అత్యంత అనుకూలమైనది మరియు బ్రిటీషర్లు భారతీయ రైతులను ఇండిగోను పండించవలసి వచ్చింది.
  • 1833 నాటి చార్టర్ చట్టం రైతులను దోచుకునే హక్కును ప్లాంటర్లకు కల్పించింది. రైతులకు అందించే రుణం చాలా ఎక్కువగా ఉంది, రైతులు ఎల్లప్పుడూ అప్పుల్లో ఉండిపోతారు మరియు వారి బ్రిటిష్ ప్లాంటర్లు ఏది అడిగినా వారు పండించవలసి వచ్చింది.
  • దాదాపు అన్ని సారవంతమైన భూమి నీలిమందును పెంచడానికి వెళ్ళింది మరియు రైతులు బ్రిటిష్ ప్లాంటర్ల చేతుల్లో దోపిడీకి గురయ్యారు.
  • 19వ శతాబ్దం చివరి నాటికి దాదాపు అన్ని నీలిమందులు భారతదేశంలోని ఇండిగో బుష్ తోటల నుండి వచ్చాయి.
  • 1890లో జ్యూరిచ్‌లోని కార్ల్ హ్యూమాన్ అనిలిన్ నుండి మంచి నీలిమందు రంగును తయారు చేసే మార్గాన్ని కనుగొన్నాడు.
  • BASF (ప్రస్తుతం, ఒక బహుళజాతి రసాయన సంస్థ) 1897లో సింథటిక్ నీలిమందు ఉత్పత్తిని ప్రారంభించింది. త్వరలోనే, అనేక కంపెనీలు తమ రసాయన రంగుల యొక్క మెరుగైన సంస్కరణలతో ముందుకు వచ్చాయి మరియు ఇది భారతదేశంలో ఇండిగో సాగు పతనానికి దారితీసింది.
  • భారతదేశంలో చాలా మంది రైతులకు అప్పులతో పాటు టన్నుల కొద్దీ ఇండిగో మిగిలిపోయింది మరియు ఎవరూ దానిని కొనడానికి ఇష్టపడలేదు.
  • అందువల్ల, కొత్త ఆవిష్కరణల కారణంగా ప్రపంచ మార్కెట్‌లో లాభదాయకత కారణంగా భారతదేశంలో ఇండిగో సాగు 20వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో తగ్గిందని మనం చెప్పగలం.
Latest UPSC Civil Services Updates

Last updated on Jun 26, 2025

-> Candidates can check out the Daily Headlines for 26th June UPSC Current Affairs

-> UPSC Launched PRATIBHA Setu Portal to connect aspirants who did not make it to the final merit list of various UPSC Exams, with top-tier employers.

-> Check Fastag Annual Pass 2025 New rules Rs. 3000 for 200 highway trips per year announced by the nitin Kadgari.

-> Candidates who have cleared the Prelims can now fill the UPSC DAF 1 2025 form for the Mains examination on the official website.

-> The UPSC CSE and IFS result has been released @upsc.gov.in on 11 June, 2025. Check UPSC Prelims Result 2025, UPSC IFS Result 2025 

-> UPSC Launches New Online Portal upsconline.nic.in. Check OTR Registration Process.

-> Check UPSC Prelims 2025 Exam Analysis and UPSC Prelims 2025 Question Paper for GS Paper 1 & CSAT.

-> UPSC Exam Calendar 2026. UPSC CSE 2026 Notification will be released on 14 January, 2026. 

-> Calculate your Prelims score using the UPSC Marks Calculator.

-> Go through the UPSC Previous Year Papers and UPSC Civil Services Test Series to enhance your preparation

-> UGC NET Exam Analysis 2025 Out for Shift 1.

Get Free Access Now
Hot Links: teen patti master official real teen patti teen patti master gold apk teen patti master king teen patti master downloadable content