तृतीय-कक्ष्‍या-छात्राणां सृजनात्‍मकविकासाय किं महत्‍वपूर्णम् ?

This question was previously asked in
CTET Feb 2014 Paper 1 (L - I/II: Hindi/English/Sanskrit) (Hinglish Solution)
View all CTET Papers >
  1. चित्राणाम् उपयोगः वार्तालापः च
  2. छात्राः स्‍वेच्‍छया किमपि लिखेयुः
  3. पाठ्यविषय-सम्‍बद्ध-परिचर्चा
  4. फलके पाठ्यविषयस्‍य रूपरेखा

Answer (Detailed Solution Below)

Option 1 : चित्राणाम् उपयोगः वार्तालापः च
Free
CTET CT 1: TET CDP (Development)
10 Qs. 10 Marks 8 Mins

Detailed Solution

Download Solution PDF

प्रश्नानुवाद - तीसरी कक्षा के छात्रों के सृजनात्मकविकास के लिए क्या महत्त्वपूर्ण है?

स्पष्टीकरण - छात्रों के सृजनात्मक विकास के लिए चित्रों का उपयोग और वार्तालाप महत्त्वपूर्ण है।

  • व्यक्ति में सृजनशक्ति तब आती है, जब व्यक्ति कल्पनाशील होता है। इसीलिए यदि छात्रों के सृजनशक्ति को विकसित करना है, तो सर्वप्रथम उनकी कल्पनाशीलता को प्रोत्साहित करना चाहिए। कल्पनाशक्ति में ही बच्चों की प्रतिभा, कौशल, रचनात्मकता, सामान्य तौर से हटकर विचार करने की ताकत होती है।
  • जब तीसरी कक्षा के छात्र उनके स्तर पर चित्रों का उपयोग करते हैं और अपने सहपाठियों के साथ वार्तालाप करते हैं, तब वे जानबूझकर या अनजाने में अलग-अलग रंग के चित्र बनाते हैं, नयी नयी वस्तुओं में रंग अंकित करते हैं, स्वयं को मौखिक और गैर-मौखिक रूप से व्यक्त करते हैं, कार्य करते हैं, बातचीत करते हैं, प्रतिक्रिया देते हैं और विभिन्न भूमिकाओं के द्वारा अपने भावविश्व में रमन करते हैं। 
  • चित्र और वार्तालाप छात्रों को कल्पना-विश्व में रमन करने के लिए सार्थक मंच प्रदान करते हैं। कल्पनाशीलता के कारण छात्र और नये तरीके से सीखने के लिए प्रेरित होते हैं। छात्रों का नये तरीके से सीखना और कल्पनाशीलता इन दोनों के मेल-जोल से ही सृजनशक्ति का विकास होता है।

अतः स्पष्ट है कि तीसरी कक्षा के छात्रों के सृजनात्मक विकास के लिए चित्रों का उपयोग और वार्तालाप महत्वपूर्ण है।

Additional Information

अन्य विकल्पों का हिंदी अनुवाद -

  • छात्रा: स्‍वेच्‍छया किमपि लिखेयुः - छात्र स्वेच्छा से कुछ भी लिखें। (ये उनके लेखनकौशल में सहायक है।)
  • पाठ्यविषय-सम्‍बद्ध-परिचर्चा - पाठ्यविषय से संबंधित परिचर्चा। (ये उनके वाचन कौशल में सहायक है।)
  • फलके पाठ्यविषयस्‍य रूपरेखा - फलक पर पाठ्यविषय की रुपरेखा। (यह शिक्षक से सम्बद्ध क्रिया है।)

Latest CTET Updates

Last updated on Apr 30, 2025

-> The CTET 2025 Notification (July) is expected to be released anytime soon.

-> The CTET Exam Date 2025 will also be released along with the notification.

-> CTET Registration Link will be available on ctet.nic.in.

-> CTET is a national-level exam conducted by the CBSE to determine the eligibility of prospective teachers.  

-> Candidates can appear for CTET Paper I for teaching posts of classes 1-5, while they can appear for CTET Paper 2 for teaching posts of classes 6-8.

-> Prepare for the exam with CTET Previous Year Papers and CTET Test Series for Papers I &II.

More भाषा विकास Questions

More भाषा विज्ञान Questions

Hot Links: teen patti pro teen patti download apk teen patti casino download teen patti online game