विसर्गसंधीची उदाहरणे कोणती?

(a) सदानंद, सज्जन

(b) सूर्यास्त, विद्यामृत

(c) निराधार, मनोबल

(d) निराधार, सज्जन

उत्तर - (a), (b), (d) चूक, (c) बरोबर हे योग्य उत्तर होईल.

निराधार, मनोबल ही विसर्गसंधीची उदाहरणे आहेत.

विसर्गसंधी - एकत्र येणाऱ्या वर्णातील पहिला विसर्ग व दुसरा वर्ण व्यंजन किंवा स्वर असेल तर तेव्हा त्यास विसर्ग संधी असे म्हणतात. 

विसर्ग + व्यंजन किंवा विसर्ग + स्वर असे त्याचे स्वरूप असते. 

निराधार = नि: + आधार

मनोबल = मनः + बल

Important Pointsसंधी - जोडशब्द तयार करताना पहिल्या शब्दातील शेवटचा वर्ण व दुसऱ्या शब्दातील पहिला वर्ण हे एकमेकांमध्ये मिसळतात व त्या दोन्हीबद्दल एक वर्ण तयार होतो. वर्णाच्या अशा एकत्र होण्याच्या प्रकाराला संधी असे म्हणतात.

संधीचे तीन प्रकार आहेत.

1. स्वरसंधी
2. व्यंजनसंधी
3. विसर्गसंधी

स्वरसंधी - एकमेकांच्या शेजारी येणारे वर्ण हे जर स्वरांनी जोडले असतील तर त्यांना स्वरसंधी असे म्हणतात.

स्वर + स्वर असे याचे स्वरूप असते.​ उदा. विद्या + अमृत = विद्यामृत (आ + अ = आ)

व्यंजनसंधी - जवळ जवळ येणाऱ्या या दोन वर्णांपैकी दोन्ही वर्ण व्यंजने असतील किंवा पहिला वर्ण व्यंजन व दुसरा वर्ण स्वर असेल तर त्याला व्यंजनसंधी असे म्हणतात.

व्यंजन + व्यंजन किंवा स्वर असे त्याचे स्वरूप असते. उदा. सत् + आचार = सदाचार (त् + आ)

विसर्गसंधी - एकत्र येणाऱ्या वर्णातील पहिला विसर्ग व दुसरा वर्ण व्यंजन किंवा स्वर असेल तर तेव्हा त्यास विसर्ग संधी असे म्हणतात. 

विसर्ग + व्यंजन किंवा विसर्ग + स्वर असे त्याचे स्वरूप असते. उदा. नि: + अंतर = निरंतर

Additional Informationसदानंद, सज्जन ही व्यंजनसंधीची उदाहरणे आहेत.

सदानंद हे तृतीय व्यंजन संधीचे उदाहरण आहे. 

सदानन्द = सत् + आनंद   

एकत्र येणारे वर्ण = त् + आ = द् + आ = दा

झालेला बदल = त् चा द्  

तयार झालेली संधी = सदानन्द / सदानंद

सज्जन = सत् + जन 

एकत्र येणारे वर्ण = त् + ज् = ज् + ज् = ज्ज

झालेला बदल = त् चा ज्

तयार झालेली संधी = सज्जन

सूर्यास्त, विद्यामृत ही दीर्घत्व स्वरसंधीची उदाहरणे आहेत.

सूर्यास्त = सूर्य + अस्त (अ + अ = आ) स्वर + स्वर असे याचे स्वरूप आहे.​

विद्यामृत = विद्या + अमृत (आ + अ = आ) स्वर + स्वर असे याचे स्वरूप आहे.​