Question
Download Solution PDFनिम्नलिखित में से रस की विशेषता नहीं है :
This question was previously asked in
HTET TGT Hindi 2020 Official Paper
Answer (Detailed Solution Below)
Option 3 : लोक चमत्कारप्राण
Free Tests
View all Free tests >
HTET PGT Official Computer Science Paper - 2019
4.4 K Users
60 Questions
60 Marks
60 Mins
Detailed Solution
Download Solution PDFरस की विशेषता नहीं है - लोक चमत्कारप्राण
सही होगा-
- रस लोकोत्तर चमत्कार प्राण है।
Hintआचार्य विश्वनाथ द्वारा दी गई रस की परिभाषा-
- सत्वोद्रेकादखण्डस्वप्रकाशानंदचिन्मयः
वेद्यान्तरस्पर्शशून्यो ब्रह्मास्वाद सहोदरः।
लोकोत्तरचमत्कार प्राणः कैश्चित्यमातृभिः । स्वाकाखदभिन्नत्वेनाध्यमास्वाद्यते रसः ।
Key Pointsरस की विशेषताएँ-
- रस अखंड है।
- रस वेद्यान्तर स्पर्श शून्य है।
- रस स्वप्रकाशानन्द तथा चिन्मय है।
- रस को ब्रह्मानन्द सहोदर माना गया है।
- रसानुभूति अलौकिक चमत्कार के समान है।
- रस को कुछ आचार्य सुख-दुखात्मक मानते हैं।
- रस मूलतः आस्वाद रूप है। आदि।
Important Pointsरस-
- शाब्दिक अर्थ- निचोड़।
- काव्य में जो आनन्द आता है वह ही काव्य का रस है।
- काव्य में आने वाला आनन्द अर्थात् रस लौकिक न होकर अलौकिक होता है।
- संस्कृत आचार्य विश्वनाथ ने 'रस को काव्य की आत्मा' कहा है।
- भरतमुनि के अनुसार 8 रस हैं।
- शांतरस को 9 वाँ रस माननेवाले- उद्भट
- वात्सल्य रस को 10 वाँ रस माननेवाले- पं. विश्वनाथ
- भक्तिरस को 11 वाँ रस माननेवाले- भानुदत्त, गोस्वामी
- प्रेयान नामक रस के प्रतिष्ठापक- रुद्रट
Additional Informationरस के भेद-
- स्थायी भाव
- विभाव
- अनुभाव
- व्यभिचारी भाव
Last updated on Jun 6, 2025
-> The HTET TGT Applciation Portal will reopen on 1st June 2025 and close on 5th June 2025.
-> HTET Exam Date is out. HTET TGT Exam will be conducted on 26th and 27th July 2025
-> Candidates with a bachelor's degree and B.Ed. or equivalent qualification can apply for this recruitment.
-> The validity duration of certificates pertaining to passing Haryana TET has been extended for a lifetime.
-> Enhance your exam preparation with the HTET Previous Year Papers.