वायगोत्स्कीने प्रस्तावित केलेली मुलांचे 'खाजगी संभाषण' ही संकल्पना काय दर्शविते?

वायगोत्स्कीचा असा विश्वास होता की मुले ही ज्ञानाचे सक्रिय साधक आहेत, परंतु त्यांना वाटले की हा मुलाचा आणि सामाजिक-सांस्कृतिक वातावरणाचा सहयोगी प्रयत्न आहे.

वायगोत्स्कीचा सामाजिक-सांस्कृतिक सिद्धांत:

• त्यांच्या मते, अर्भकांमध्ये मूलभूत ज्ञानेंद्रिय, लक्ष आणि स्मरणशक्तीची प्रक्रिया असते जी इतर प्राण्यांसाठीही सामान्य असते. आयुष्याच्या पहिल्या दोन वर्षांत हे नैसर्गिकरित्या विकसित होते.
• तथापि, एकदा मुलाने भाषा कौशल्ये आत्मसात केली आणि मानसिक प्रतिनिधित्व करण्यास सक्षम झाले की, सांस्कृतिकदृष्ट्या महत्त्वाच्या कामांच्या आसपासच्या सामाजिक संवादात भाग घेण्याची त्याची क्षमता वर्धित होते.
• यामुळे इतरांशी संभाषणाप्रमाणेच मुलाची स्वतःशी संभाषण करण्याची क्षमता विकसित होते.
• परिणामी, मुलाच्या मूलभूत मानसिक क्षमतांचे अनन्य मानवी उच्च संज्ञानात्मक प्रक्रियेत रूपांतर होते.
• वायगोत्स्कीच्या मते, मुले स्व-मार्गदर्शन आणि स्व-निर्देशनासाठी खाजगी संभाषण वापरतात.
• तथापि, वयानुसार, खाजगी संभाषण शांत आंतरिक भाषण किंवा मौखिक विचारात रूपांतरित होते.
• खाजगी संभाषणाची उत्पत्ती मूल आणि समाजातील अधिक प्रौढ सदस्यांमधील सामाजिक परस्परसंवादात आढळते.
• वायगोत्स्कीला वाटले की समाजातील अधिक प्रौढ सदस्यांसह संयुक्त क्रियाकलापांद्वारे, मुले कुशल क्रियाकलापांमध्ये येतात आणि त्यांच्या संस्कृतीत अर्थ असलेल्या मार्गांनी विचार करतात.

वरीलवरून, हे स्पष्ट होते की वायगोत्स्कीने प्रस्तावित केलेल्या मुलांचे 'खाजगी संभाषण' ही संकल्पना स्पष्ट करते की मुले त्यांच्या स्वतःच्या कृतींचे मार्गदर्शन करण्यासाठी संभाषणाचा वापर करतात.​