आपल्याला नागरिकत्वाशी संबंधित तरतुदी भारतीय राज्यघटनेच्या कोणत्या विभगात  आढळतात?

विभाग II हे उत्तर बरोबर आहे. 

• राज्यघटनेच्या केंद्रीय यादीमध्ये नागरिकत्वाचा उल्लेख केलेला आहे. त्यामुळे, संसदेच्या विशेष न्यायप्रक्रीये अंतर्गत याचा अंतर्भाव होतो.. 
• राज्यघटनेमाध्ये 'नागरिक' या संकल्पनेची वेगळी व्याख्या केलेली नसली तरीही विभाग 2 (अनुच्छेद 5 ते 11) मध्ये नागरिकत्वाच्या शिर्षकाखाली असलेल्या  लोकांच्या  विविध वर्गांची तपशीलवार माहिती दिलेली आहे. 
• 26 जानेवारी 1950 रोजी अस्तित्वात आलेल्या राज्यघटनेतील इतर तरतुदींप्रमाणेच हे सर्व अनुच्छेद 26 नोव्हेंबर 1949 रोजी संविधान स्वीकारल्यानंतर लागू करण्यात आले. 
• म्हणून पर्याय 2 बरोबर आहे.

• भारतीय नागरिकत्व मिळवणे व संपुष्टात येणे       
• नागरिकत्व चार मार्गांनी मिळवता येते: जन्म, वंश, नोंदणी आणि नैसर्गिकरण.
• नागरिकत्व कायदा 1955 मध्ये या सर्व तरतुदी नमूद केल्या आहेत.
• जन्माने:
• 26.01.1950 च्या नंतर परंतु 01. 07. 1987 च्या अस्धी भारतात जन्माला आलेली प्रत्येक व्यक्ती तिच्या पालकांचे राष्ट्रीयत्व कुठलेही असले तरीही भारतीय असते.
• 01.07.1987 आणि 02.12.2004 यांदरम्यान जन्माला आलेल्या प्रत्येक व्यक्तीचे आई-वडील तिच्या जन्माच्या वेळी भारतीय असतील तरच ती भारताची नागरिक होऊ शकते.  
• 3.12.2004 नंतर जन्माला आलेल्या प्रत्येक व्यक्तीच्या दोन्ही पालकांपैकी किमान एक जण तिच्या जन्माच्या वेळी  भारताचा नागरिक असल्यास व दुसरा बेकायदेशीर स्थलांतरित नसल्यास जन्माला आलेली व्यक्ती भारताची नागरिक असते.
• नोंदणी पद्धतीने: नोंदणी पद्धतीने देखील नागरिकत्व मिळवता येते. त्याचे काही अनिवार्य नियम असे आहेत:
• नोंदणी अर्ज करण्याअगोदर व्यक्ती मूळ भारतीय आणि किमान 7 वर्षे भारताची रहिवासी असावी. 
•  मूळ भारतीय असलेली परंतु अविभाजित भारताच्या बाहेरील कोणत्याही देशाची रहिवासी असलेली व्यक्ती. 
• भारतीय व्यक्तीशी विवाहबद्ध असलेली आणि नोंदणी अर्ज करण्यापूर्वी किमान 7 वर्षे भारताची रहिवासी असलेली व्यक्ती.
• भारतीय नागरिकाची अल्पवयीन मुले.
• वंश परंपरेने :
• 10 डिसेंबर 1992 या दिवशी किंवा त्यानंतर व 3 डिसेंबर 2004 पूर्वी भारताबाहेर जन्माला आलेल्या व्यक्तीच्या दोन्ही पालकांपैकी किमान एक जण भारताचा जन्मजात रहिवासी असल्यास ती व्यक्ती भारतीय असते. 
• जर एखादी व्यक्ती भारताबाहेर जन्माला आली असेल किंवा तिला 3 डिसेंबर 2004 नंतर नागरिकत्व मिळाले असेल तर त्याच्या/ तिच्या पालकांनी असे जाहीर करावे लागते की,सदर अल्पवयीन मुलाचे/ मुलीचे कोणत्याही इतर देशाचे पारपत्र नाही आणि तिच्या जन्मानंतर एका वर्षाच्या आत त्याच्या/ तिच्या जन्माची भारतीय वाणिज्य दूतावासात नोंद करण्यात आली आहे.
• नैसर्गिकरणाने:
  • तो/ती 12 वर्षे भारताचा नागरिक असल्यास (नोंदणी अर्ज केलेल्या तारखेपासून सलग 12 महिने आणि एकूण 11 महिने) आणि नागरिकत्व कायद्याची सगळी पात्रता पूर्ण करणारी व्यक्ती.
  • हा कायदा दुहेरी नागरिकत्व किंवा दुहेरी राष्ट्रीयत्वाला पाठींबा देत नाही. हा केवळ वर उल्लेख केलेल्या तरतुदींमध्ये बसणाऱ्या व्यक्तींना पाठींबा देतो. उदा. जन्माने, वंशाने, नोंदणी पद्धतीने किंवा नैसर्गिकरणाने.