बालकाच्या सामाजीकरणात कुटुंब _________ भूमिका बजावते.

प्राथमिक सामाजीकरण

• तहान, भूक इत्यादी मूलभूत शारीरिक गरजांना प्राथमिक गरजा म्हणतात.
• कुटुंब मानवाच्या मूलभूत गरजा पूर्ण करते, म्हणून कुटुंबाला प्राथमिक संस्था म्हणतात.
• पालक हे मुलाचे प्राथमिक सामाजिक घटक असतात.
• कुटुंबाचे निकष व मूल्ये जोपासणे याला प्राथमिक सामाजीकरण म्हणतात.
• प्राथमिक सामाजीकरण अर्भकावस्था आणि बाल्यावस्थेमध्ये होते. सामाजीकरणाचा हा सर्वात महत्त्वाचा टप्पा आहे; कारण या टप्प्यावरच बालक वर्तणूक पद्धती शिकते.

• ज्या प्राथमिक गरजा पूर्ण करण्यासाठी याची गरज असते, उदा. उदरनिर्वाहासाठी कौशल्ये शिकण्याची गरज.
• शाळा ही दुय्यम सामाजिक संस्था आहे; कारण ती बालकांच्या व्युत्पन्न गरजा पूर्ण करते.
• शाळेतील शिक्षक हे दुय्यम सामाजीकरण करणारे घटक असतात.
• शाळेतील नियम, मूल्ये व वर्तणूक पद्धती आत्मसात करण्याच्या प्रक्रियेला दुय्यम सामाजीकरण म्हटले जाऊ शकते.
• सामान्यतः, दुय्यम सामाजीकरण उत्तर बाल्यावस्थेच्या टप्प्यापासून सुरू होते आणि प्रौढत्वापर्यंत होत असते.