अनेकार्थी शब्द MCQ Quiz - Objective Question with Answer for अनेकार्थी शब्द - Download Free PDF

Last updated on Mar 24, 2025

Latest अनेकार्थी शब्द MCQ Objective Questions

अनेकार्थी शब्द Question 1:

नीचे दिया गया कौन सा शब्द शिक्षक, बड़ा और भारी शब्दों का उपयुक्त अनेकार्थी शब्द है =

  1. ईश्वर
  2. संस्कार
  3. परिवार
  4. गुरु

Answer (Detailed Solution Below)

Option 4 : गुरु

अनेकार्थी शब्द Question 1 Detailed Solution

सही उत्तर है - "गुरु" l
Key Points
  • गुरु एक अनेकार्थी शब्द है l
  • शिक्षक, बड़ा और भारी इन तीनों शब्दों के लिए 'गुरु' शब्द का इस्तेमाल किया जाता है l

अन्य विकल्प :-

  • ईश्वर, संस्कार, परिवार - एकार्थी शब्द है जिनके एक से अधिक अर्थ नहीं बनते l

Additional Information

  • ऐसे शब्द, जिनके अनेक अर्थ होते है, अनेकार्थी शब्द कहलाते है।
  • दूसरे शब्दों में -
    • जिन शब्दों के एक से अधिक अर्थ होते हैं, उन्हें 'अनेकार्थी शब्द' कहते है l
  • अनेकार्थी शब्दों के कुछ उदाहरण:-
    • नाग = केशर, हाथी, सर्प। 
    • निशाचर = उल्लू, चोर, प्रेत, राक्षस, चमगादड।
    • सूर = अंधा, सूर्य, वीर, शूल, सूरदास।
    • सारंग = फूल, कमल, सूर्य, विष्णु, शिव l

अनेकार्थी शब्द Question 2:

'राज्यातील लोक' यासाठी योग्य पर्याय निवडा.

  1. प्रजाजन
  2. रयत
  3. प्रजा
  4. वरीलपैकी सर्व

Answer (Detailed Solution Below)

Option 4 : वरीलपैकी सर्व

अनेकार्थी शब्द Question 2 Detailed Solution

स्पष्टीकरण-

मराठी भाषा ही अतिशय समृद्ध अशी भाषा आहे. या भाषेत अनेक असे शब्द आहेत जे अतिशय लहान असूनही त्यातून मोठा अर्थ सूचित होतो. जसे की अनेक शब्दांबद्दल एक शब्द. या प्रकारात अनेक शब्द बोलायची गरज नसते. एकाच शब्दातून सर्व भाव प्रकट होऊन जातात.
उदा. कमी वेळ टिकणारा- क्षणभंगुर

अशाप्रकारे राज्यातील लोक यासाठी प्रजाजन, प्रजा, रयत, जनता अशी बरीच नावे आहेत. वरील पर्यायांपैकी सर्व पर्याय हे योग्य आहेत.

अनेकार्थी शब्द Question 3:

'स्तुती गाणारा' या अर्थासाठी योग्य तो शब्द निवडा.

  1. गायक
  2. कलाकार
  3. स्तुतीगायक
  4. भाट

Answer (Detailed Solution Below)

Option 4 : भाट

अनेकार्थी शब्द Question 3 Detailed Solution

स्पष्टीकरण- 

मराठी भाषा ही अतिशय समृद्ध अशी भाषा आहे. या भाषेत अनेक असे शब्द आहेत जे अतिशय लहान असूनही त्यातून मोठा अर्थ सूचित होतो. जसे की अनेक शब्दांबद्दल एक शब्द. या प्रकारात अनेक शब्द बोलायची गरज नसते. एकाच शब्दातून सर्व भाव प्रकट होऊन जातात.
उदा. कमी वेळ टिकणारा- क्षणभंगुर

अशाचप्रकारे स्तुती गाणारा या अर्थासाठी भाट हा शब्द योग्य आहे. 

अनेकार्थी शब्द Question 4:

दगडावर कोरलेले लेख यासाठी योग्य तो शब्द निवडा. 

  1. लेण्या
  2. मोडी
  3. शिलालेख
  4. हस्तलिखित

Answer (Detailed Solution Below)

Option 3 : शिलालेख

अनेकार्थी शब्द Question 4 Detailed Solution

​मराठी भाषा ही अतिशय समृद्ध अशी भाषा आहे. या भाषेत अनेक असे शब्द आहेत जे अतिशय लहान असूनही त्यातून मोठा अर्थ सूचित होतो. जसे की अनेक शब्दांबद्दल एक शब्द. या प्रकारात अनेक शब्द बोलायची गरज नसते. एकाच शब्दातून सर्व भाव प्रकट होऊन जातात.
उदा. कमी वेळ टिकणारा- क्षणभंगुर

शिला चा अर्थ होतो दगड आणि त्यावर जे लेख लिहिले जातात त्यांना शिलालेख असे म्हणतात.

Additional Information

  • हे शिलालेख लेण्यांमध्ये सापडतात.
  • बऱ्याच ठिकाणी शिलालेख हे मोडी लिपीमध्ये सापडले आहेत.
  • भूर्जपत्रांंवर जे हाताने लिखाण केले जाते त्याला हस्तलिखित असे म्हणतात.

Top अनेकार्थी शब्द MCQ Objective Questions

नीचे दिया गया कौन सा शब्द शिक्षक, बड़ा और भारी शब्दों का उपयुक्त अनेकार्थी शब्द है =

  1. ईश्वर
  2. संस्कार
  3. परिवार
  4. गुरु

Answer (Detailed Solution Below)

Option 4 : गुरु

अनेकार्थी शब्द Question 5 Detailed Solution

Download Solution PDF
सही उत्तर है - "गुरु" l
Key Points
  • गुरु एक अनेकार्थी शब्द है l
  • शिक्षक, बड़ा और भारी इन तीनों शब्दों के लिए 'गुरु' शब्द का इस्तेमाल किया जाता है l

अन्य विकल्प :-

  • ईश्वर, संस्कार, परिवार - एकार्थी शब्द है जिनके एक से अधिक अर्थ नहीं बनते l

Additional Information

  • ऐसे शब्द, जिनके अनेक अर्थ होते है, अनेकार्थी शब्द कहलाते है।
  • दूसरे शब्दों में -
    • जिन शब्दों के एक से अधिक अर्थ होते हैं, उन्हें 'अनेकार्थी शब्द' कहते है l
  • अनेकार्थी शब्दों के कुछ उदाहरण:-
    • नाग = केशर, हाथी, सर्प। 
    • निशाचर = उल्लू, चोर, प्रेत, राक्षस, चमगादड।
    • सूर = अंधा, सूर्य, वीर, शूल, सूरदास।
    • सारंग = फूल, कमल, सूर्य, विष्णु, शिव l

अनेकार्थी शब्द Question 6:

'स्तुती गाणारा' या अर्थासाठी योग्य तो शब्द निवडा.

  1. गायक
  2. कलाकार
  3. स्तुतीगायक
  4. भाट

Answer (Detailed Solution Below)

Option 4 : भाट

अनेकार्थी शब्द Question 6 Detailed Solution

स्पष्टीकरण- 

मराठी भाषा ही अतिशय समृद्ध अशी भाषा आहे. या भाषेत अनेक असे शब्द आहेत जे अतिशय लहान असूनही त्यातून मोठा अर्थ सूचित होतो. जसे की अनेक शब्दांबद्दल एक शब्द. या प्रकारात अनेक शब्द बोलायची गरज नसते. एकाच शब्दातून सर्व भाव प्रकट होऊन जातात.
उदा. कमी वेळ टिकणारा- क्षणभंगुर

अशाचप्रकारे स्तुती गाणारा या अर्थासाठी भाट हा शब्द योग्य आहे. 

अनेकार्थी शब्द Question 7:

'राज्यातील लोक' यासाठी योग्य पर्याय निवडा.

  1. प्रजाजन
  2. रयत
  3. प्रजा
  4. वरीलपैकी सर्व

Answer (Detailed Solution Below)

Option 4 : वरीलपैकी सर्व

अनेकार्थी शब्द Question 7 Detailed Solution

स्पष्टीकरण-

मराठी भाषा ही अतिशय समृद्ध अशी भाषा आहे. या भाषेत अनेक असे शब्द आहेत जे अतिशय लहान असूनही त्यातून मोठा अर्थ सूचित होतो. जसे की अनेक शब्दांबद्दल एक शब्द. या प्रकारात अनेक शब्द बोलायची गरज नसते. एकाच शब्दातून सर्व भाव प्रकट होऊन जातात.
उदा. कमी वेळ टिकणारा- क्षणभंगुर

अशाप्रकारे राज्यातील लोक यासाठी प्रजाजन, प्रजा, रयत, जनता अशी बरीच नावे आहेत. वरील पर्यायांपैकी सर्व पर्याय हे योग्य आहेत.

अनेकार्थी शब्द Question 8:

दगडावर कोरलेले लेख यासाठी योग्य तो शब्द निवडा. 

  1. लेण्या
  2. मोडी
  3. शिलालेख
  4. हस्तलिखित

Answer (Detailed Solution Below)

Option 3 : शिलालेख

अनेकार्थी शब्द Question 8 Detailed Solution

​मराठी भाषा ही अतिशय समृद्ध अशी भाषा आहे. या भाषेत अनेक असे शब्द आहेत जे अतिशय लहान असूनही त्यातून मोठा अर्थ सूचित होतो. जसे की अनेक शब्दांबद्दल एक शब्द. या प्रकारात अनेक शब्द बोलायची गरज नसते. एकाच शब्दातून सर्व भाव प्रकट होऊन जातात.
उदा. कमी वेळ टिकणारा- क्षणभंगुर

शिला चा अर्थ होतो दगड आणि त्यावर जे लेख लिहिले जातात त्यांना शिलालेख असे म्हणतात.

Additional Information

  • हे शिलालेख लेण्यांमध्ये सापडतात.
  • बऱ्याच ठिकाणी शिलालेख हे मोडी लिपीमध्ये सापडले आहेत.
  • भूर्जपत्रांंवर जे हाताने लिखाण केले जाते त्याला हस्तलिखित असे म्हणतात.

अनेकार्थी शब्द Question 9:

जाणून घेण्याची इच्छा असणारा - या अर्थासाठी योग्य शब्द कोणता राहील?

  1. ज्ञाता
  2. ​जिज्ञासू
  3. कलाकुसरी
  4. ज्ञानपिपासु

Answer (Detailed Solution Below)

Option 2 : ​जिज्ञासू

अनेकार्थी शब्द Question 9 Detailed Solution

स्पष्टीकरण-

मराठी भाषा ही अतिशय समृद्ध अशी भाषा आहे. या भाषेत अनेक असे शब्द आहेत जे अतिशय लहान असूनही त्यातून मोठा अर्थ सूचित होतो. जसे की अनेक शब्दांबद्दल एक शब्द. या प्रकारात अनेक शब्द बोलायची गरज नसते. एकाच शब्दातून सर्व भाव प्रकट होऊन जातात.
उदा. कमी वेळ टिकणारा- क्षणभंगुर

जाणून घेण्याची इच्छा असणारा जो असतो त्याला जिज्ञासू असे म्हणतात.

अनेकार्थी शब्द Question 10:

चांदण्या रात्रीचा पंधरवडा यासाठी योग्य शब्दाचा पर्याय निवडा.

(अ) शुक्लपक्ष

(ब) चंद्रग्रहण
(क) श्राद्धपक्ष
(ड) शुद्धपक्ष

 

  1. केवळ अ बरोबर
  2. केवळ ड बरोबर
  3. अ आणि ड बरोबर
  4. ब आणि क बरोबर

Answer (Detailed Solution Below)

Option 3 : अ आणि ड बरोबर

अनेकार्थी शब्द Question 10 Detailed Solution

स्पष्टीकरण-

  • मराठी भाषा ही अतिशय समृद्ध अशी भाषा आहे. या भाषेत अनेक असे शब्द आहेत जे अतिशय लहान असूनही त्यातून मोठा अर्थ सूचित होतो. जसे की अनेक शब्दांबद्दल एक शब्द. या प्रकारात अनेक शब्द बोलायची गरज नसते. एकाच शब्दातून सर्व भाव प्रकट होऊन जातात.
  • उदा. कमी वेळ टिकणारा- क्षणभंगुर

अशाचप्रकारे चांदण्या रात्रीचा पंधरवडा यासाठी पर्याय क्र. ३ हा योग्य राहील. कारण शुक्लपक्ष आणि शुद्धपक्ष अशी दोन्हीही नावे त्या अर्थाने योग्य आहेत. यामुळे अ व ड बरोबर हा पर्याय योग्य राहील. इतर शब्द अयोग्य आहेत.

अनेकार्थी शब्द Question 11:

अनेक गोष्टींवर एकाच वेळी लक्ष ठेवणारा या अर्थाशी जुळणारा शब्द निवडा.

  1. अष्टपैलू
  2. अष्टावधानी
  3. कर्तव्यदक्ष
  4. कृतज्ञ

Answer (Detailed Solution Below)

Option 2 : अष्टावधानी

अनेकार्थी शब्द Question 11 Detailed Solution

स्पष्टीकरण:

  • मराठी भाषा ही अतिशय समृद्ध अशी भाषा आहे. या भाषेत अनेक असे शब्द आहेत जे अतिशय लहान असूनही त्यातून मोठा अर्थ सूचित होतो. जसे की अनेक शब्दांबद्दल एक शब्द. या प्रकारात अनेक शब्द बोलायची गरज नसते. एकाच शब्दातून सर्व भाव प्रकट होऊन जातात.
  • उदा. कमी वेळ टिकणारा- क्षणभंगुर
  • अशाचप्रकारे अनेक गोष्टींवर एकाच वेळी लक्ष ठेवणारा यासाठी 'अष्टावधानी' हा योग्य शब्द येईल. अष्ट + अवधानी अशी त्याची फोड होईल. म्हणजेच आठ ही बाजूला काय घडते आहे यावर अवधान अर्थात लक्ष ठेवणारा.

Additional Information

  • अष्टपैलू- सर्व गोष्टीत पारंगत असलेला.
  • कर्तव्यदक्ष- कर्तव्य पार पाडण्यात तत्पर असलेला.
  • कृतज्ञ- उपकारांची जाण ठेवणारा

अनेकार्थी शब्द Question 12:

 ज्याला मरण नाही असा कोण?

  1. अजातशत्रू
  2. अमर
  3. आमरण
  4. जिवंत

Answer (Detailed Solution Below)

Option 2 : अमर

अनेकार्थी शब्द Question 12 Detailed Solution

स्पष्टीकरण-

मराठी भाषा ही अतिशय समृद्ध अशी भाषा आहे. या भाषेत अनेक असे शब्द आहेत जे अतिशय लहान असूनही त्यातून मोठा अर्थ सूचित होतो. जसे की अनेक शब्दांबद्दल एक शब्द. या प्रकारात अनेक शब्द बोलायची गरज नसते. एकाच शब्दातून सर्व भाव प्रकट होऊन जातात.
उदा. कमी वेळ टिकणारा- क्षणभंगुर
अशाचप्रकारे ज्याला मरण नाही असा व्यक्ती अमर म्हणवल्या जातो. त्यामुळे मरण नाही येत या अर्थासंबंधात अमर हा शब्द योग्य राहील.

Additional Information

  • अजातशत्रू- ज्याला कोणीही शत्रू नाही असा
  • आमरण- मरण येईपर्यंत

अनेकार्थी शब्द Question 13:

स्वर्गातील इंद्राच्या बागेला काय म्हणतात?

  1. नंदनवन
  2. कल्पवृक्ष
  3. स्वर्णद्वार
  4. स्वर्णबाग

Answer (Detailed Solution Below)

Option 1 : नंदनवन

अनेकार्थी शब्द Question 13 Detailed Solution

स्पष्टीकरण-

मराठी भाषा ही अतिशय समृद्ध अशी भाषा आहे. या भाषेत अनेक असे शब्द आहेत जे अतिशय लहान असूनही त्यातून मोठा अर्थ सूचित होतो. जसे की अनेक शब्दांबद्दल एक शब्द. या प्रकारात अनेक शब्द बोलायची गरज नसते. एकाच शब्दातून सर्व भाव प्रकट होऊन जातात.
उदा. कमी वेळ टिकणारा- क्षणभंगुर

स्वर्गातील इंद्राच्या बागेला नंदनवन असे म्हणतात.

अनेकार्थी शब्द Question 14:

नीचे दिया गया कौन सा शब्द शिक्षक, बड़ा और भारी शब्दों का उपयुक्त अनेकार्थी शब्द है =

  1. ईश्वर
  2. संस्कार
  3. परिवार
  4. गुरु

Answer (Detailed Solution Below)

Option 4 : गुरु

अनेकार्थी शब्द Question 14 Detailed Solution

सही उत्तर है - "गुरु" l
Key Points
  • गुरु एक अनेकार्थी शब्द है l
  • शिक्षक, बड़ा और भारी इन तीनों शब्दों के लिए 'गुरु' शब्द का इस्तेमाल किया जाता है l

अन्य विकल्प :-

  • ईश्वर, संस्कार, परिवार - एकार्थी शब्द है जिनके एक से अधिक अर्थ नहीं बनते l

Additional Information

  • ऐसे शब्द, जिनके अनेक अर्थ होते है, अनेकार्थी शब्द कहलाते है।
  • दूसरे शब्दों में -
    • जिन शब्दों के एक से अधिक अर्थ होते हैं, उन्हें 'अनेकार्थी शब्द' कहते है l
  • अनेकार्थी शब्दों के कुछ उदाहरण:-
    • नाग = केशर, हाथी, सर्प। 
    • निशाचर = उल्लू, चोर, प्रेत, राक्षस, चमगादड।
    • सूर = अंधा, सूर्य, वीर, शूल, सूरदास।
    • सारंग = फूल, कमल, सूर्य, विष्णु, शिव l
Get Free Access Now
Hot Links: mpl teen patti teen patti rummy teen patti lucky teen patti fun teen patti real cash 2024