भवतः कक्षायाः एकस्मिन् विद्यार्थिनि दृष्टि-वैकल्यं वर्तते, भाषा शिक्षकः भूत्वा भवता -

This question was previously asked in
CTET Paper 1 - 16th Dec 2021 (Eng/Hin/Sans/Ben/Mar/Tel)
View all CTET Papers >
  1. सहानुभूतिपूर्वकं तस्मै बालाय विशिष्टोपचारः प्रदेयः।
  2. अन्येभ्यः निकृष्टप्रदर्शनाय स बालः क्षन्तव्यः।
  3. सहायता प्रदेया तस्य/तस्याः सहपाठिनः दैनन्दिन-कक्षाकार्ये सहयोगकरणाय सम्बोध्याः।
  4. बालः सामान्यवत् दृष्टव्यः, श्रव्यमाध्यमेन सहायता प्रदेया।

Answer (Detailed Solution Below)

Option 4 : बालः सामान्यवत् दृष्टव्यः, श्रव्यमाध्यमेन सहायता प्रदेया।
Free
CTET CT 1: TET CDP (Development)
10 Qs. 10 Marks 8 Mins

Detailed Solution

Download Solution PDF

अनुवाद - आपकी कक्षा में एक विद्यार्थी में दृष्टि दोष है, भाषा शिक्षक होकर आपके द्वारा - 

स्पष्टीकरण

  • कक्षा में सभी बालक शारीरिक, मानसिक प्रकार से समान स्तर के नहीं होते हैं। 
  • परन्तु सामान्य स्तर से भिन्न स्तर के बालकों को विशिष्ट बालक कहा जाता है।
  • विशिष्ट बालकों के वर्ग अन्तर्गत शारीरिक रूप से, मानसिक रूप से असमर्थ बालक आते हैं। 
  • जिसमें दृष्टि विकलता भी शारीरिक असमर्थता के अन्तर्गत आती है।
  • उपर्युक्त परिस्थिति में शिक्षक को छात्र के साथ सामान्य छात्रों की तरह व्यवहार करना चाहिए और श्रव्य माध्यम से सहायता प्रदान करनी चाहिए।
  • इसलिए उपर्युक्त परिस्थिति के अनुसार यदि कोई बालक दृष्टि दोष से ग्रस्त है, तो शिक्षक को उस बालक के साथ सामान्य बालकों की तरह व्यवहार करें, जिससे वह बालक अन्य बालकों से स्वयं को भिन्न या हीन न समझें और साथ ही उसे श्रव्य माध्यम से सहायता प्रदान करें,  जिससे छात्र सुनकर विषय को ग्रहण कर सकें।

 

इस प्रकार उपर्युक्त परिस्थिति के अनुसार भाषा शिक्षक होकर छात्र के लिए सामान्य छात्रों की तरह व्यवहार करना चाहिए और श्रव्य माध्यम से सहायता प्रदान करनी चाहिए।

Additional Information

अन्य विकल्पों का स्पष्टीकरण -

  • सहानुभूतिपूर्वकं तस्मै बालाय विशिष्टोपचारः प्रदेयः। (सहानुभूतिपूर्वक उस बालक के लिए विशिष्टोपचार देना चाहिए।)
  • अन्येभ्यः निकृष्ट प्रदर्शनाय स बालः क्षन्तव्यः। (अन्य बालको के खराब प्रदर्शन के लिए उस बालक को क्षमा कर देना चाहिए) - अन्य बालकों के प्रदर्शन में उस बालक की कोई भूमिका नहीं है।
  • सहायता प्रदेया तस्य तस्याः सहपाठिनः दैनन्दिन-कक्षाकार्ये सहयोगकरणाय सम्बोध्याः। (सहायता देते हुए उसके/उसकी सहपाठियों को दैनन्दिन-कक्षाकार्य में सहयोग करने के लिए कहेंगे।) - छात्रों को सहयोग करना चाहिए, जिससे उस छात्र को सहायता मिलेगी।

Latest CTET Updates

Last updated on Apr 30, 2025

-> The CTET 2025 Notification (July) is expected to be released anytime soon.

-> The CTET Exam Date 2025 will also be released along with the notification.

-> CTET Registration Link will be available on ctet.nic.in.

-> CTET is a national-level exam conducted by the CBSE to determine the eligibility of prospective teachers.  

-> Candidates can appear for CTET Paper I for teaching posts of classes 1-5, while they can appear for CTET Paper 2 for teaching posts of classes 6-8.

-> Prepare for the exam with CTET Previous Year Papers and CTET Test Series for Papers I &II.

More शिक्षण के महत्त्वपूर्ण तत्त्व Questions

Hot Links: teen patti yes teen patti master apk best teen patti wala game